Çanakkale Kara Savaşları'nın dönüm noktası olan 10 Ağustos 1915 tarihinde Anafartalar zaferi yaşandı. Her yıl olduğu gibi Anafartalar zaferi 107. yılında da coşku ve gururla kutlanacak, hayatını kaybeden kahraman askerler anılacak.
ANAFARTALAR MUHAREBESİ NEDİR, NELER YAŞANDI?
Anafartalar muharebesi, Çanakkale Savaşı sırasında 7 Ağustos – 21 Ağustos 1915 arasında Türk ve İngiliz kuvvetleri arasında yaşandı.
İtilaf Devletleri'nin Gelibolu Harekâtı, Osmanlı Devleti'nin başkenti İstanbul'a donanma ile ulaşarak Osmanlı Devletini savaş dışı bırakmak amacını taşıyordu. Ancak 1915 yılının Mart ayında, bu görev için organize edilen Birleşik Donanma'nın, Osmanlı kıyı topçusu tarafından püskürtülmesi üzerine Gelibolu Yarımadası'nın bir kara harekâtıyla işgal edilmesi, bu yolla Osmanlı topçu bataryalarının etkisiz hale getirilerek donanmaya yol açılmasını amaçlayan bir işgal planı uygulamaya konulmuştu.
Gelibolu Yarımadasının işgaliyle görevli Müttefik kuvvetler komutanı General Sır Ian Hamilton, kilitlenen cepheleri açmak için takviye gönderilen birliklerin bir bölümüyle Suvla Koyu'nda bir çıkarma yapmak, bir kısmıyla takviye ettiği Anzak 2 Tümeni ile taarruz etmeyi planlamıştı.
MEHMETÇİK KRİTİK SIRTLARI ELDE TUTMAYI BAŞARDI
Anzak 2. Tümeni'ne verilen görev, Kocaçimen Tepesi – Besim Tepe – Conk Bayırı – Düztepe hattının işgal edilmesidir. Tümen, bu sırtlara iki kola ayrılarak taarruz edecektir. 6 Ağustos akşamı ilerleyen Anzak kolları, Osmanlı gözcü postaları tarafından yer yer ateş altına alınmıştı. Bu silah sesleri Osmanlı karargâhlarını harekete geçirmişti. Hızla bölgeye akan takviye birlikleri gün doğarken, zaten gece boyu Osmanlı direnişi karşısında yıpranan Anzak ileri hareketini bütün bütün durdurdu. 8 Ağustos 1915 akşamına kadar özellikle Conk Bayırı sırtlarında sert ve kanlı çatışmalar olmuş, Osmanlı savunması bu sırtları elde tutmayı başardı.
Osmanlı kuvvetleri ve İngiliz kuvvetleri, 9 Ağustos 1915 sabahı ileri harekâta başladı. Anafartalar Müfrezesi komutanı Yarbay Vilmer'e de, Saros'dan iki tümenin gelişine kadar, İngilizlerin ilerleyişine engel olunmasını emreder.
Çanakkale Savaşı’nda Osmanlı cephesi..Anafartalar kahramanı Mustafa Kemal,iki subay ve alay imamıyla Anafartalar’da siperde (1915) (DEPOPHOTOS)
MUSTAFA KEMAL HÜCUM EMRİ VERİR
Anafartalar Grup Komutanı Kurbay Albay Mustafa Kemal, 9 Ağustos sabahı ,12. tümenle 9. İngiliz Kolordusuna. 7.Tümenle de Anzak Kolordusu ile işbirliği yapmasına engel olmak amacıyla, damakçılık Bayırı yönünde saldırıya geçer. Her iki tümenin saldırıları da başarılı olur. İngiliz Birlikleri, beklemedikleri bu karşı Türk taarruzu ile şaşkına dönmüş, ağır kayıplar verirler.
Birinci Anafartalar Muharebeleri olarak adlandırılan bu harekat sonunda, durum değerlendirmesi yapan Mustafa Kemal şöyle demiştir: “…Gerçekte, düşmanın bir kolordusunu zayıf bir tümenimle Kireçtepe-Azmak arasında yenmiş, Tuzla Gölüne kadar takip ederek orada tesbit etmiştim.”
Grup Komutanı Mustafa Kemal, takviyeli 8. Tümeni 10 Ağustos sabahı karanlıkta, sadece süngü kullanarak hücuma geçirir. İngilizlere çok ağır kayıplar verdirilerek harekat başarılı olur. Daha sonra, savunma yapılabilecek ek arazinin ele geçirilmesi üzerine, ulaşılan bu ileri çizgide de destek ve güçlendirmeler yapılarak savunmaya geçilir. Böylece, diğer bölgelerde olduğu gibi Anafartalar Bölgesinde de savaş, boşaltmaya kadar , siper ve mevzi savaşına dönüşmüş olur. Diğer bir deyişle, General Hamilton'un İkinci Planı da başarısız olmuş, hedefine ulaşmamıştır.
Geri püskürtülerek Anafartalar Düzlüğü’nde sıkışan İngilizler, 21 Ağustos’ta son ve şiddetli bir saldırıya geçtilerse de, özellikle 12. Tümen’in direnişiyle bir kez daha püskürtüldüler ve bir daha saldırmayı göze alamayarak, 19 – 20 Aralık 1915 gecesi Anafartalar’ı ve Arıburnu’nu boşaltarak geri çekilmek zorunda kaldı.